Wat is presensing?
Het lichaam zie ik als bron van wezenlijke 'koers'informatie: Het is een ijkpunt van de congruentie tussen wat je van binnen ervaart en hoe je je in de buitenwereld beweegt. Het is de drager van doorvoeld inzicht, kracht en raakbaarheid. Een voelend kompas dat je de weg wijst naar een letterlijk en figuurlijk werkzaam leven, waarin je potentie uit de verf komt.
Hier zou ik graag bij willen zeggen dat jouw potentie niets te maken hoeft te hebben met het mensbeeld waar vandaag de dag een ideaalplaatje van bestaat: jeugdig, voortvarend en extravert. Misschien ben jij op je krachtigst als bedachtzame introvert.
In het woord ‘presensing’ zijn de woorden presence en sensing samen gevoegd. Het woord is bedacht door Otto Sharmer, de grondlegger van de Theory U. In het Nederlands vertaald zou je het kunnen hebben over ‘voelend aanwezig zijn bij wat er in en om je is’. In relatie tot jezelf, de ander en de situatie waarin je je bevindt.
Bewust aanwezig zijn en sensen doe je met je lichaam.
In het fysiek theater wordt het vermogen en de bereidheid voelend aanwezig te zijn bij alles wat zich van moment tot moment voordoet, de ‘Zero’ genoemd. De Zero geeft niet alleen een woordeloos impactvolle ‘act de presence’. Ze maakt ook bewust van het nieuwe dat zich aandient, van wat je niet ‘had kunnen bedenken’, of van wat je onbewust al ter zijde had geschoven. Maar wat juist de voeding blijkt voor geloofwaardig spel en originele improvisatie.
Deze grondhouding, waar we allemaal al in meer of mindere mate gebruik van maken, als wezens met een bewustzijn en een lichaam, valt verder te trainen en verfijnen. Je zenuwstelsel is in aanleg oneindig opmerkzaam en gevoelig en laat zich graag tot leven roepen.
Presensing heeft een eigen fysieke organisatie, die je kan uitnodigen door je spiertonus, je adem, je gewicht en je oprichting ruimte te geven.
Maar waarom zou je dat doen, wanneer je geen acteur bent?
Hierom:
Presensing vraagt het voelende oor te luisteren te leggen in verschillende lagen van onze aanwezigheid. Kort door de bocht gezegd ook in buik, hart en hoofd, resp. willen, voelen en denken.
Op kwesties vind je dan niet alleen niet alleen mentaal antwoord, maar een antwoord dat geboren wordt uit ook die andere lagen. Presensing maakt je ‘respons-able’ op een completere manier. Presensing helpt je situaties niet alleen het hoofd bieden maar je hele aanwezigheid.
Werken in contact met het geheel van jezelf geeft meer congruentie en daarmee meer persoonlijke effectiviteit, gezondheid en vervulling. Het brengt je ook in tune met het geheel waarbinnen je functioneert. Dat scheelt al gauw heel wat miscommunicatie.
Paradigmashifts
Presensing bevindt zich ontvankelijk gewaarwordend op de scheidslijn tussen wat bekend (bewust) is en wat nog onbekend (onbewust) is. Tussen wat al is en wil ontstaan. Helpt je daarmee contact te maken met het onvermoede potentieel dat in een situatie aanwezig is. Weer: Op buik, hart en hoofd-niveau.
Daarmee kan presensing opening bieden naar paradigmashifts; veranderingen die niet tot meer van hetzelfde leiden, maar fundamenteel vernieuwend zijn en een antwoord bieden op wat werkelijk nodig is. Presensing kan maken dat je niet bezig bent met brandjes blussen, maar met creatieve, duurzame verandering. Zowel op individueel niveau, als op het niveau van een team of organisatie. Je openen voor ‘niet weten’ vormt daarbij een belangrijk startpunt.
“We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them” Albert Einstein
Presensing is zowel spannend als ontspannend.
Spannend is: Het gesprek met jezelf en de ander wordt persoonlijker en verlaat gebaande paden. Een doel hebben blijft van belang, maar het eindresultaat moet in ieder geval tijdelijk losgelaten worden, om open te kunnen staan voor wat zich aandient. Het vraagt oefening in vertrouwen om te steeds blijven bij wat je waarneemt en je waarnemingen te zien als richtingaanwijzers, zonder te weten waar ze je precies gaan brengen.
Wat werkelijk nodig blijkt en ‘wil gebeuren’ kan aandoen als een knuppel in het hoenderhok, die om heel wat moed kan vragen, wil je ermee voor de dag durven komen.
Ontspannend is: Je laten leiden door wat je waarneemt en door wat boven komt borrelen, kan je juist ook de gelegenheid geven om wat meer achterover te leunen, in plaats van naarstig vast te houden aan een van te voren bedachte strategie. En te denken dat jij die voor elkaar moet zien te boksen.
Presensing helpt rust en kern te bewaren te midden van de waan van de dag. Het biedt je een innerlijk middelpunt, waar je steeds naar terug kan keren, om opnieuw te kiezen, ipv door te denderen op een ingeslagen pad. Dat meestal een ingesleten patroon is.
Niet rationeel?
Misschien denk je: Presensing is niet rationeel en niet objectief. Maar: Wij mensen worden, ook op het werk, gedreven door innerlijke motieven die we grotendeels niet kennen en die heel vaak allesbehalve rationeel zijn. Dus het meest rationele wat je kan doen is jezelf, de ander en de situatie goed leren waarnemen, leren kennen, leren interpreteren. Om dan nog eens 'intuïtief-objectief' te 'sensen' in wat er nodig is.
Hoe kan presensing jou in je dagelijkse leven en werk helpen?
Bijvoorbeeld zo:
- Groepstraining 'Presensing in begeleidende gesprekken; jezelf als instrument'. Lees hier meer.
- Individuele coaching 'Invloed zonder Macht'. Aan de hand van ingebrachte casuïstiek. Lees hier meer.
- Kort individueel coaching traject; ‘De laag eronder’ Onderscheid leren maken tussen waarneming en projectie. Lees hier meer
- Training 'Whole in one; stressregulatie en burn-out-preventie'. Lees hier meer.
Last but not least mijn diepste overtuiging rond presensing,
tevens mijn diepste drijfveer binnen mijn werk:
Presensing koppelt besluit en visie-vorming niet los van de integriteit van het lichaam. Interessant is om daarbij te weten dat de betekenis van integriteit ‘heelheid’ is. Besluit- en visievorming, genomen op basis van presensing, dus zonder splitsing tussen hoofd en lichaam, zal zich dan ook niet ontkoppelen van ‘het lichaam van het grote geheel’: de planeet. Zal de kloof helpen dichten die nu nog bestaat tussen economie en natuur. Tussen profit en people. Dat is hard nodig. De wereld heeft jou hard nodig, jij in jouw integriteit, van moment tot moment.